Op vrijdag 21 november – de Internationale Dag van de Filosofie – wijdt filosofiedocent Flore Lutters zijn jaarlijkse cursus Film & filosofie aan de Italiaanse meesterregisseur Bernardo Bertolucci (1941–2018).
Zijn films laten zien hoe het menselijk bestaan voortdurend wordt gevormd, maar ook ontwricht, door de loop van de geschiedenis. In een tijd van polarisatie, ongelijkheid en mondiale crises klinkt zijn werk opnieuw verrassend actueel.
In Il conformista (1970) zien we hoe het verlangen naar normaliteit een man in de armen van het fascisme drijft. Novecento (1976) verweeft persoonlijke levens met de stormachtige ontwikkelingen van de twintigste eeuw. The Last Emperor (1987) toont de tragiek van een vorst die zijn identiteit verliest in een veranderend China. En The Dreamers (2003) onderzoekt de explosieve wisselwerking van intimiteit en politiek tijdens de Parijse studentenopstand van ’68.
Bertolucci’s filmtaal stelt evenzeer vragen als zijn verhalen. Zijn vloeiende camerabewegingen maken de toeschouwer deelgenoot van het perspectief van de personages, terwijl het spel met licht en kleur hun morele en emotionele dilemma’s onderstreept. Montage en muziek versterken de spanning tussen persoonlijke beleving en historische context. Zo laat Bertolucci zien dat film niet alleen een verhaal vertelt, maar ons ook op zintuiglijk niveau laat ervaren hoe het is om zich te verhouden tot de eigen tijd.
Zo ontstaat een rode draad door zijn oeuvre: hoe vinden mensen hun weg wan-neer de tijdgeest hen dwingt positie te kiezen? Bertolucci’s films nodigen uit tot reflectie – niet alleen als kunstwerken, maar als spiegels van de vraag wat het betekent mens te zijn in een snel veranderende wereld.
Drs. Flore Lutters (1991) is docent filosofie aan De Nieuwe School en promovendus aan de Vrije Universiteit binnen de ecofilosofie. Hij behaalde een master in filosofie van cultuur en bestuur (Vrije Universiteit) en in filmstudies (RITCS, Brussel). Tevens is hij de oprichter van het platform Film en Filosofie.
