Zaterdag 5 april om 10.45 uur vertonen we met medewerking van het Hongaars Filmarchief de klassieker Sziget a szárazföldön (The Lady from Constantinople, 1969) van regisseur Judit Elek. Het was Eleks eerste speelfilm (tot dat moment had ze alleen documentaires gemaakt) en ze maakte er meteen een klassieker mee, die qua niveau niet onderdoet voor Chantal Akermans Jeanne Dielman.
Achtergrond van de film is de grote woningnood in Boedapest eind jaren ’60, die voor hoge huizenprijzen en overvolle appartementen zorgde. En voor een levendige ruilmarkt, waarop mensen die groter of juist kleiner wilden wonen onderling van appartement hoopten te ruilen.
De naamloze heldin in Eleks film is een oudere dame. We ontmoeten haar als ze rondloopt op het station en een snackje uit een automatiek trekt. Vervolgens zien we haar bij een lezing met lichtbeelden over Istanbul, een stad die zoete herinneringen bij haar oproept omdat ze er in 1928 als jong meisje samen met haar vader op bezoek is geweest. Ze corrigeert de spreker drie keer, waarna hij haar met klem verzoekt haar mond te houden.
Thuis mijmert ze verder over het verleden, omringd door de gekoesterde getuigenissen van een voorbij leven, die haar huidige eenzaamheid alleen maar benadrukken. In plaats van dat die weelde haar gegund wordt, krijgt ze van de vrouw van de conciërge het verwijt dat ze asociaal is omdat ze in haar eentje zo’n ruim appartement bewoont.
Asociaal zijn is wel het laatste wat ze wil en daarom besluit ze op zoek te gaan naar een kleiner 1-kamerappartement. Haar zoektocht en de stroom visites van gegadigden voor haar 2-kamerappartement (van eenzaamheid is plotseling geen sprake meer) vormen de rode draad van deze wonderlijke, hartveroverende, schitterende film.
Cast:
Regisseur: Judit Elek
Jaar: 1969
Gesproken taal: Hongaars
Ondertiteling: Engels
